Năm 2023, tổng doanh thu từ sản xuất lúa đã đạt khoảng 130 triệu USD, tăng 20 triệu USD so với năm 2012. Tuy nhiên, theo chia sẻ của TS Đặng Kiều Nhân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) trong Diễn đàn Chính sách Phát triển ĐBSCL với góc nhìn từ liên kết vùng và cơ chế hợp tác giữa các địa phương, lợi nhuận năm nay giảm xuống khoảng 10 triệu USD so với năm 2012 do chi phí sản xuất tăng lên
Nâng cao thu nhập cho người nông dân
Để tăng cường thu nhập cho nông dân trồng lúa, TS Đặng Kiều Nhân đã chia sẻ rằng trong 10 năm qua, giá lúa đã tăng hơn 3% mỗi năm, nhưng lợi nhuận không tăng đáng kể theo tỷ lệ đó.
Dữ liệu thống kê cho thấy ước tính năm 2023, doanh thu tổng cộng từ sản lượng lúa gần 130 triệu USD, tăng khoảng 20 triệu USD so với năm 2012. Tổng chi phí năm 2023 vượt qua con số 70 triệu USD, tăng hơn 30 triệu USD so với năm 2012.
Tuy nhiên, lợi nhuận dự kiến năm 2023 chỉ đạt khoảng trên 50 triệu USD, thấp hơn so với năm 2012 gần 10 triệu USD. Ông Nhân cho biết, "Chỉ tính phân và thuốc bảo vệ thực vật đã tăng 50-62% trong chi phí sản xuất."
Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời, ông Huỳnh Văn Thòn, cũng đã bày tỏ lo ngại của ngành lúa gạo trước thông tin rằng nông dân vẫn gặp lỗ sau 10 năm. Trước thách thức này, làm thế nào để tăng cường thu nhập cho người nông dân từ sản xuất lúa gạo là một vấn đề đang được đặt ra.
Ông Thòn đã đối mặt với thách thức này bằng cách giới thiệu một giải pháp sáng tạo, đó là việc sử dụng bao nilon được sản xuất từ polymer sinh học, một sản phẩm được làm từ trấu nghiền, tấm phế phẩm, và các thành phần khác của lúa gạo.
Ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời, cầm túi nilon làm từ trấu và phế phẩm lúa gạo chia sẻ tại diễn đàn (Ảnh: Huỳnh Hải
"Theo tính toán của các nhà khoa học, mỗi năm có thể thu gom được 5 triệu tấn trấu từ 43 triệu tấn lúa. Từ 5 triệu tấn trấu này, chúng ta có thể sản xuất được 25 triệu tấn polymer sinh học. Sau khi trừ các chi phí, sản phẩm này mang lại lợi nhuận khoảng 3-3,5 tỷ USD trong ngành lúa gạo", ông Thòn mô tả.
Theo ông Thòn, chỉ cần một sản phẩm như polymer sinh học từ trấu đã tạo ra lợi nhuận ấn tượng, chưa kể đến các sản phẩm khác như sơn chống đạn, sơn chống cháy, và vật liệu xây dựng.
Những phụ phẩm từ lúa gạo có thể được chuyển đổi thành các sản phẩm chính có giá trị gia tăng cao, giúp bù đắp cho thu nhập thấp của người nông dân hiện nay.
"Quan trọng là hoàn thiện công nghệ và nâng cấp thiết bị từ quy trình sản xuất đến công nghệ, điều này hoàn toàn khả thi với thiết bị nội địa", ông Thòn tin tưởng.
Ông Thòn cũng chia sẻ về việc thành lập Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam và hy vọng rằng hiệp hội sẽ tích cực giải quyết các thách thức trong ngành lúa gạo cho đồng bằng. Ông kỳ vọng rằng việc đăng ký cung ứng gạo cho thành phố Hồ Chí Minh sẽ là một bước khởi đầu quan trọng trong việc kết nối các tỉnh và thành phố miền Tây
Chấp nhận thách thức biến đổi khí hậu trong lĩnh vực nông nghiệp
Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời cho biết giải pháp cơ bản để giải quyết vấn đề thu nhập thấp của nông dân là triển khai đúng và hiệu quả Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao tại Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL).
Ông Thòn, để nâng cao tình hình cho người nông dân, đề xuất chuyển quyền thương lượng từ người mua sang người bán. Điều này có thể đảm bảo sự ổn định, tránh tình trạng mất giá do thời tiết không thuận lợi.
Ông Thòn nhấn mạnh rằng Việt Nam có khả năng đáp ứng mọi đơn đặt hàng khó tính nhất từ thị trường thế giới, bao gồm cả về số lượng, thời gian và chủng loại.
TS Lê Hoàng Kiệt, Giám đốc Dự án Sản phẩm mới và Giải pháp dịch vụ nông nghiệp (Công ty Cổ phần phân bón dầu khí Cà Mau), bày tỏ quan điểm rằng hiệu suất của các mô hình liên kết thị trường như "cánh đồng lớn", "sản xuất lúa giảm phát thải", "liên kết 4 nhà", "liên kết theo chuỗi" vẫn còn hạn chế.
Ông Kiệt nói rằng chuỗi giá trị lúa gạo ở ĐBSCL có quá nhiều tầng nấc trung gian mà ít giá trị gia tăng, điều này khiến người nông dân không hưởng lợi đúng mức.
Ông Kiệt cũng đề xuất ĐBSCL nên tiên phong trong phát triển nông nghiệp giảm phát thải, bền vững và linh hoạt trước những biến động của môi trường và khí hậu.
Để đạt được mục tiêu này, ông Kiệt khuyến khích ĐBSCL ưu tiên việc thúc đẩy nông nghiệp phát thải thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu, kết hợp với bảo tồn đa dạng sinh học để hỗ trợ hấp thụ carbon, bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái tự nhiên. Đồng thời, ông Kiệt cũng nhấn mạnh việc hỗ trợ các cộng đồng dễ bị tổn thương để chúng có thể thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu.
Thông tin từ báo Dân Trí - Huỳnh Hải