Tìm hiểu về cây sầu riêng?
Trái sầu riêng, hay còn gọi là "vua của các loại trái cây" ở Đông Nam Á, thuộc vào họ Cẩm quỳ, được biết đến với kích thước khổng lồ, mùi hương đặc trưng và vỏ bọc gai góc. Dù một số nhà khoa học phân loại Durio vào họ riêng biệt là Durionaceae, nhưng nó vẫn được coi là một phần của họ Cẩm quỳ.
Quả sầu riêng có thể phát triển đến 30 cm chiều dài và 15 cm đường kính, và có thể nặng từ một đến ba kilogram. Hình dáng và màu sắc của quả có thể thay đổi tùy thuộc vào loài, từ hình tròn đến hình thuôn, và từ màu xanh lục đến nâu. Thịt của quả cũng có thể có màu từ vàng nhạt đến đỏ tươi.
Trái sầu riêng không chỉ có thịt quả có thể ăn được mà còn phát ra một hương vị đặc trưng, nồng nàn, ngay cả khi vỏ quả còn nguyên. Một số người thích mùi thơm ngọt ngào của sầu riêng, trong khi một số khác lại cảm thấy không chịu nổi và khó chịu với hương vị này.
Cả hạt của quả sầu riêng cũng có thể được ăn sau khi chúng được nấu chín. Đồng thời, chúng cũng có thể gây ra tình trạng đầy hơi sau khi ăn
Có tổng cộng 30 loại trong chi Durio đã được xác định, trong đó có ít nhất 9 loại mà thịt quả ăn được. Trong số các loại này, chỉ có Durio zibethinus là được phổ biến trên thị trường quốc tế, trong khi các loài khác thường được bán tại các khu vực địa phương của chúng. Đồng thời, có hàng trăm giống sầu riêng khác nhau; và nhiều người tiêu dùng chỉ ưa chuộng những giống cụ thể, mà thường được bán với giá cao trên thị trường
Vì sao mọi người lại gọi quả này là sầu riêng?
Tại Việt Nam, thuật ngữ "sầu riêng" thường được dùng để chỉ trái của cây Durio zibethinus. "Durio" là tên của chi (genus), trong khi "zibethinus" có nguồn gốc từ tên của loài cầy hương (viverra zibetha). Người ta tin rằng việc đặt tên "zibethinus" xuất phát từ sở thích của cầy hương đối với trái sầu riêng (sầu riêng thường được sử dụng như mồi bẫy cho cầy hương), hoặc do trái sầu riêng có mùi giống như cầy hương.
Sầu riêng có nguồn gốc từ Malaysia, và người dân bản địa gọi chúng là "durian", từ chữ "duri" (gai) trong tiếng Malaysia kết hợp với tiếp vĩ ngữ "-an". Nói cách khác, "duri" có ý nghĩa là trái có gai (do vỏ có nhiều gai). Tuy nhiên, ở Việt Nam, từ này lại được sử dụng cho một loại trái khác: "trái gai [tức trái dứa] là trái thơm" (theo Phủ Biên Tạp Lục, tập 2, của nhà văn Lê Quý Đôn).
Ngày nay, trái sầu riêng thường được gọi bằng ba cách khác nhau: (a) "durian" theo tiếng Malaysia (hoặc Indonesia), như trong tiếng Anh, Pháp, Ý, Đức, Tây Ban Nha, Romania, Na Uy...; (b) "durio" theo tên chi (genus) của nhóm cây này, như trong tiếng Bồ Đào Nha; hoặc (c) được gọi bằng tiếng bản địa, như "dáraaldin" (tiếng Iceland), "canuuni" (tiếng Somalia), "dorian" (ドリアン) - tiếng Nhật, "thurian" (ทุเรียน) - tiếng Thái Lan, hoặc "lựu liên" (榴槤, liúlián) - tiếng Trung Quốc…
Ở Việt Nam, nguồn gốc của cái tên "sầu riêng" được giải thích qua hai giả thuyết
Một giả thuyết xuất phát từ truyện cổ tích "Sự tích trái sầu riêng", kể về một chàng trai Việt Nam sang nước Chân Lạp và mang về loại trái lạ có tên là "tu-rên" (trong tiếng Khmer). Khi trái này được trồng ở Việt Nam, người dân trong làng gọi nó là "sầu riêng".
Hai là trong bài viết "Lịch sử trái sầu riêng" của Nguyễn Công Huân, đăng trên tạp chí Văn-hóa Nguyệt-san (1955), cho biết từ thế kỷ 19 ở Sài Gòn (thời đó được gọi là Tây Cống), sầu riêng được biết đến dưới cái tên "mít gai". Đây là loại trái của người Mã-lai, được gọi là "Doerian hay Dourian"… Sau này, qua sự biến đổi từ cách gọi của một người nước ngoài mới học tiếng Việt, nhiều người bắt đầu gọi trái này là "dâu-riăng", và cuối cùng trở thành "cái tên ngộ nghĩnh là Sầu-riêng"
Trong thời đại hiện nay, sầu riêng đã được gọi là "vua của các loại trái cây", một danh xưng mà người Xiêm (hiện nay là Thái Lan) đã dành cho loại trái này. Musang King (D197) là giống sầu riêng phổ biến nhất tại Malaysia, được người Trung Quốc biết đến với cái tên "Miêu Sơn Vương" (猫山王), thường được bán với giá cao hơn so với tất cả các loại sầu riêng khác
Mùi của sầu riêng xuất phát từ đâu?
Sầu riêng, một loại trái cây phổ biến ở Đông Nam Á, nổi tiếng với hương vị đặc biệt gây tò mò cho nhiều người. Gần đây, các nhà nghiên cứu tại Đức đã khám phá được nguồn gốc của mùi thơm đặc trưng của loài quả này.
Các nhà nghiên cứu tại Viện Sinh học hệ thống thực phẩm Leibniz của Đại học Kỹ thuật Munich (TUM) đã phát hiện axit amin ethionine hiếm trong quả sầu riêng. Mặc dù có mùi hương gây ác cảm, nhưng sầu riêng vẫn là một loại trái cây phổ biến ở Đông Nam Á. Nhóm nghiên cứu đã chỉ ra rằng ethionine đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra mùi hương đặc trưng của quả sầu riêng.
Trong nghiên cứu của họ, Nadine S. Fischer và Martin Steinhaus tại Leibniz-LSB đã chứng minh rằng ethionine là tiền chất của một chất có mùi hôi. Theo Nadine Fischer, enzyme đặc biệt của thực vật được giải phóng chất tạo mùi từ ethionine khi quả sầu riêng chín. Điều này giải thích tại sao sầu riêng lại có mùi rất mạnh
Công dụng của sầu riêng
Sầu riêng là một nguồn dinh dưỡng phong phú. Nó cung cấp một lượng lớn các loại vitamin, bao gồm vitamin A, C, và các chất chống oxi hóa tự nhiên, cùng với các loại vitamin B như axit folic, thiamine, riboflavin, niacin và vitamin B6 - tất cả đều có lợi cho sức khỏe của bạn. Ngoài ra, sầu riêng còn chứa các khoáng chất quan trọng như phốt pho, kali, sắt, canxi, magiê và magiê, giúp tăng cường sức khỏe và sự phát triển của cơ thể.
Phòng ngừa lão hoá
Thịt của quả sầu riêng chứa một lượng lớn vitamin, đặc biệt là vitamin B và C. Vitamin B có trong sầu riêng đa dạng, giúp ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các dấu hiệu lão hóa da như nám, tàn nhang,... Hơn nữa, vitamin này còn có tác động tích cực đến mức độ serotonin trong cơ thể, giúp tinh thần trở nên phấn chấn và vui vẻ hơn
Hỗ trợ ngừa đau khớp
Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết các mô trong cơ thể, bao gồm cả các khớp. Sự thiếu hụt collagen có thể dẫn đến các vấn đề về đau khớp. Các nghiên cứu cho thấy vitamin C là một tiền chất cần thiết để tổng hợp collagen. Vì vậy, việc tìm thấy vitamin C trong sầu riêng có thể giúp hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng đau khớp
Hỗ trợ hệ tiêu hoá khoẻ
Dựa trên các thành phần đã nêu ở trên, sầu riêng tự nhiên chứa đường tự nhiên, khi tiêu thụ sẽ tạo ra men tự nhiên, điều này cung cấp một môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có lợi cho đường ruột (probiotics). Ngoài ra, với hàm lượng chất xơ cao, sầu riêng cũng giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
Bổ sung dinh dưỡng
Không thể phủ nhận rằng sầu riêng là một nguồn cung cấp đa dạng chất dinh dưỡng quan trọng khi bạn xem bảng thành phần dinh dưỡng trước đó. Vì vậy, sầu riêng là một lựa chọn tốt cho những người có nguy cơ suy dinh dưỡng, vì nó cung cấp một lượng lớn năng lượng và các loại vitamin cần thiết cho cơ thể.
Phòng ngừa tình trạng thiếu máu
Sắt và đồng là hai loại khoáng chất đặc biệt phong phú trong sầu riêng, chúng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và tạo ra các tế bào hồng cầu. Mangan và canxi, cũng có trong sầu riêng, giúp tăng cường sức khỏe của xương và da.
Bên cạnh đó, các loại vitamin trong sầu riêng, đặc biệt là vitamin B và vitamin C, đều đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của da. Sầu riêng cũng là một nguồn giàu axit folic, một chất dinh dưỡng quan trọng có vai trò trong quá trình sản xuất tế bào hồng cầu và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh thiếu máu.
Giúp giấc ngủ ngon
Tác dụng này của sầu riêng đến từ việc nó chứa tryptophan, một chất được biết đến như là "anh em" của thuốc an thần. Do đó, tiêu thụ sầu riêng có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn.
Tốt cho cơ bắp và hệ thần kinh
Sầu riêng chứa Thiamin, một chất quan trọng trong quá trình chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng. Điều này giúp hỗ trợ sự phát triển của cơ bắp và duy trì sức khỏe của hệ thần kinh.
Tuy sầu riêng rất giàu dinh dưỡng, nhưng nó cũng có hàm lượng calo cao. Do đó, chúng ta nên tiêu thụ nó với mức độ vừa phải như một phần của chế độ ăn uống cân đối.
Cách để sầu riêng nhanh chín
Cùng tìm hiểu một vài mẹo nhỏ giúp sầu riêng nhanh chín hơn nhé
Phơi nắng
Để sầu riêng chín nhanh và an toàn, chỉ cần bọc quả trong túi nilon và để ngoài trời dưới ánh nắng. Túi nilon ngăn chặn khí Ethylene và ánh nắng tạo nhiệt độ cao giúp quả chín nhanh hơn.
Dùng nhang - hương
Chỉ cần bọc quả sầu riêng trong túi nilon cùng một ít muối hột và đốt nhang - hương trong túi. Sau khi nhang tàn, hãy bịt kín miệng túi lại để không khí không thoát ra ngoài được. Sau khoảng 3 ngày, quả sẽ chín vàng thơm phức.
Sử dụng gạo ủ
Đặt quả sầu riêng cần chín vào giữa đống gạo và để gạo bao phủ quả. Các chất trong gạo giúp giữ khí Ethylene, giúp quả chín nhanh hơn. Với phương pháp này, bạn có thể ủ sầu riêng chín trong thời gian ngắn.
Dùng túi giấy, túi ni lông
Bọc quả sầu riêng trong túi giấy hoặc túi nilon, thêm một quả táo vào và bịt kín miệng túi lại. Sau vài ngày, quả sẽ chín nhanh hơn nhờ khí Ethylene từ quả táo.
Đặt cạnh các loại trái cây chín khác
Quả sầu riêng tự nhiên chín nhanh hơn khi được bảo quản gần các loại trái cây khác. Đó là vì chúng sản sinh ra khí Ethylene, một loại chất khí kích thích quá trình chín tự nhiên của sầu riêng.
Ủ bằng vải hay khăn bông
Cách đơn giản nhất để chín sầu riêng nhanh chóng trong nhà là sử dụng một chiếc khăn bông to. Bạn chỉ cần phủ kín quả từ cuống đến đuôi, đảm bảo bọc quả chắc chắn. Khi quả sầu riêng có mùi thơm nồng nàn, bạn có thể lấy ra khỏi khăn và thưởng thức ngay.
Cách mua sầu riêng ngon
Phần cuống
Để kiểm tra sầu riêng có còn tươi không, bạn chỉ cần nhấn vào phần cuống. Nếu cảm thấy nó vẫn mềm và ẩm, và vỏ quả không bị ngâm thuốc, thì quả vẫn mới.
Nếu phần cuống đã héo rũ, vỏ quả khô cứng và không còn mềm, tức là quả đã để lâu và cơm không còn ngon ngọt như mong đợi.
Gai sầu riêng
Để chọn sầu riêng ngon, bạn cần chọn những quả có gai nở to, cứng, và phân bố thưa thớt. Những quả này thường là sầu riêng cái.
Tránh những quả có gai nhọn, nhỏ, và đặc, không thể nhấn vào được bằng tay - chứng tỏ chúng vẫn còn xanh non, chưa chín. Đồng thời, tránh những quả có gai tưa và chuyển màu nâu, có vết nứt từ trên đỉnh xuống. Những quả như vậy có thể đã bị sượng.
Màu quả sầu riêng
Sầu riêng tự nhiên thường có màu xanh rêu hơi vàng. Nếu quả có màu vàng sậm, có thể đã được nhúng qua thuốc, vì thuốc ngâm sầu riêng thường có màu vàng mù tạt.
Vết nứt phía đuôi trái sầu
Để chọn sầu riêng, bạn có thể tìm những quả có vết nứt nhẹ trên vỏ, nhưng không được lộ phần thịt ra ngoài. Loại sầu riêng này thường cho thấy độ chín tương đối.
Tuy nhiên, tránh những quả có vết nứt quá lớn, vì chúng thường đã quá chín. Những quả này dễ bị nát và có mùi rượu, đồng thời cũng có thể chứa vi khuẩn và bụi bẩn không tốt cho sức khỏe
Mùi sầu riêng
Sầu riêng chín sẽ tỏa ra mùi thơm nồng. Nếu bạn cần đưa mũi gần quả để ngửi và cảm nhận được mùi nhẹ nhàng không quá nồng, có thể quả đó còn non hoặc đã được xử lý bằng thuốc. Tuy nhiên, nếu bạn cảm nhận một chút mùi rượu, có thể phần thịt sầu riêng này đã chín quá và không nên mua.
Hình dạng quả sầu riêng
Khi mua sầu riêng, chọn những trái có hình dáng tròn đều và thắt eo rõ ràng. Tránh những trái bị móp méo hoặc có chỗ hóp vào bên trong, vì chúng thường ít múi và không ngon bằng
Những thắc mắc thường thấy về sầu riêng
Gai sầu riêng có độc không?
Gai sầu riêng không hề có độc, thậm chí vỏ sầu riêng còn rất nhiều công dụng và còn được chế biến thành nhiều món ngon khác nhau.
Ăn sầu riêng cùng với rượu có sao không?
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thành, tránh ăn sầu riêng cùng nước uống có ga hoặc bia rượu để tránh tình trạng chướng bụng, buồn nôn, hoặc đầy hơi.
Theo Đông y, rượu và sầu riêng đều có tính nóng. Khi uống chúng cùng nhau, tác động nhiều hơn có thể gây mất cân bằng âm dương của cơ thể, làm nặng thêm các bệnh hiện có và gây ra nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng.
Ăn sầu riêng có mập không?
Sầu riêng có hàm lượng đường, calo và chất béo cao, có thể gây tăng cân nhanh. Nó cũng chứa nhiều Carbs, cung cấp năng lượng cho cơ thể, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều Carbs có thể làm giảm hiệu quả giảm cân và mỡ
Sầu riêng có nguy hiểm không?
Sầu riêng có thể cực kỳ nguy hiểm nếu bạn "đi dạo" hay "nằm ngủ" ở vườn sầu riêng vào ban đêm. Vì quả sầu riêng thường rụng trái vào buổi tối thay cho ban ngày.
Trồng sầu riêng bao lâu mới có trái?
Thời gian cho cây sầu riêng trổ quả và thu hoạch phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, loại cây và phương pháp trồng trọt. Gieo trồng bằng hạt sẽ mất 9-10 năm để cây đạt tuổi trưởng thành, nhưng quả thường nhỏ và không có hiệu suất kinh tế cao.
Nếu sử dụng cây giống được nghiên cứu và cấy ghép, sầu riêng sẽ kết trái sau 5-6 năm. Thời gian thu hoạch kéo dài từ 15-17 tuần sau khi cây nở hoa, và quả sẽ chín trong vòng 2 tuần.
Sầu riêng có nguồn gốc từ đâu?
Cây sầu riêng có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á, nơi xuất xứ của sầu riêng là từ vùng nhiệt đới ẩm, đã được thế giới phương Tây biết đến từ khoảng 600 năm trước.
Đầu tiên chúng được phát hiện mọc dại ở rừng Sumtra và Kalimantan tại Malaysia. Với xuất xứ từ vùng nhiệt đới ẩm nên cây sầu riêng dược nhân giống và trồng ở nhiều vùng như Indonesia, Malaysia, Philippin, Thái lan, Lào, Campuchia và cả Việt Nam.
Sầu riêng không chỉ là một loại quả giàu dinh dưỡng mà còn mang hương vị đặc trưng, béo ngậy và thơm ngon. Với sự đa dạng về giống và hương vị, sầu riêng vẫn luôn là một trong những loại trái cây được ưa chuộng đặc biệt tại các quốc gia Châu Á.
Nguồn: Nông Sản Phương Nam
Có thể bạn quan tâm:
► Đặc sản vùng miền Việt Nam có gì?
► Gạo ST25 - đặc sản Sóc Trăng bao nhiêu tiền 1kg? Mua ở đâu?
CÔNG TY CỔ PHẦN LƯƠNG THỰC PHƯƠNG NAM
.png)
(Giao hàng Tận nơi – nhanh chóng – chuyên nghiệp)
Quận 3: Kho – Cửa hàng: 453/86 Lê Văn Sỹ, Phường 12, Quận 3, TP.HCM (Hướng dẫn đường đi: https://maps.app.goo.gl/G2Md3VCV5raHxw7n9)
Quận 10: Showroom – Bán lẻ: 644/4/3 Đường Ba Tháng Hai, P.14, Q.10, TP.HCM (Hướng dẫn đường đi: https://maps.app.goo.gl/4wQXPiTFPki3E1Qu7)
TP. Thủ Đức: Điểm bán hàng: Số 16 Đường 359 (Đỗ Xuân Hợp), KP5, P. Phước Long B, TP. Thủ Đức (Q9 cũ), TP. HCM (Hướng dẫn đường đi: https://maps.app.goo.gl/HuBUJYhnfKieeyqY8 )
Email: nongsansachphuongnam@gmail.com
Facebook: https://www.facebook.com/phuongnamfood
